سکرات موت و شدّت جان کندن
اوّل منزل این سفر، مرگ است.
و این منزل عقبات کَئوده و جاهای دشوار دارد، اینک ما به ذکر دو عقبه از آن اشاره می کنیم :
عقبه ی اوّل : سکرات موت و شدّت جان کندن است.
« وَ جَاءَت سَکرََهُ المَوتِ بِالحَقِّ ذَلکَ مَا کُنتَ مِنهُ تَحِیدُ » / سوره ی ق، آیه ی 19/ (و حقیقتاً بی هوشی مرگ آمد!این همان است که از آن رویگردان بوده ای.)
و این عقبه ای است بسیار دشوار؛ زیرا که شداید و سختی ها از هر طرف به محتضَر رو می کند؛
از طرفی شدّت مرض و درد و بسته شدن زبان و رفتن قُوا از اندام، از طرف دیگر گریستن اهل و عِیال و وداع آن ها با او و غم یتیمی و بی کس شدن بچّه های خود از طرف دیگر غم جدا شدن از مال و منزل و املاک و اندوخته ها و چیزهای نفیس خود که عمر عزیز خود را صرف آن ها کرده و به وسیله های زیاد آن ها را تحصیل نموده؛ بلکه بسا شده که بسیاری از آن ها مال مردم بوده و به ظلم و غضب، آن ها را مالک شده و آن که چقدر حقوق بر اموال او تعلّق گرفته و نداده، حالا ملتفت خرابی های کار خود شده که کار گذشته و راه صلاح آن ها بسته شده؛
((به یاد می آورد اموالی را که آن ها را جمع کرده، و در راه پیدا کردن آن ها- از حلال و حرام- چشم پوشیده و از جاهایی که (حلال و حرامش) واضح و یا مشتبه بود، به دست آورد، تبعات و پی آمدهای جمع کردن مال ها همراه و ملازم اوست و مشرف بر جدایی و فراق از آن ها گشته است. اموال برای بعدی ها می ماند و از آن ها بهره و لذّت می گیرند؛ گوارایی و لذّت مال غیر است و وبال و سنگینی بر پشت او مانده است.)) نهج البلاغه فیض الإسلام،ص 331، ادامه ی خطبه ی 108/ (در کتاب متن عربی نهج البلاغه آمده است و ترجمه ی آن آمده است).
و از طرفی هول ورود به نشأه ای که غیر از این نشأه است و چشمش می بیند چیزهایی را که پیش از این نمی دید ؛
« ... فَکَشَفنَا عَنکَ غِطَائَکَ فَبَصَرُکَ الَومَ حَدِیدٌ » / سوره ی ق، آیه ی 22/ (... ما پرده را از تو برداشتیم و امروز چشم تو تیز (بین) است.)
می بیند حضرت رسول و اهل بیت طهارت صلوات الله علیهم و ملائکه ی رحمت و ملائکه ی غضب را، حاضر شده اند تا درباره ی او چه حکم شود و چه سفارش نمایند؟ و از طرف دیگر، ابلیس و اعوان او برای آن که او را به شک اندازند، جمع شده اند و می خواهند کاری کنند که ایمان او از او گرفته شود و بی ایمان از دنیا بیرون رود، و از طرفی هول آمدن ملک الموت که آیا به چه هیئت خواهد بود و به چه نحو جان او را قبض خواهد نمود، إلی غیر ذلک... .
منازل الآخره (زندگی پس از مرگ) / حاج شیخ عبّاس قمی رحمه الله/ فصل اوّل/ مرگ
