نظر اسلام درباره عزت نفس
- پست بودن دنیا در نظر انسان با عزت و عزیز بودن خود در جهان هستی: حضرت علی (ع) در این زمینه می فرماید: " من کرمت علیه نفسه هانت علیه الدنیا" کسی که دارای عزت و کرامت باشد دنیا در نظرش پست و لایق اهانت است. این امر حاصل نمی شود مگر او دنیا را بشناسد و بینش خود را مختص با حیات مادی صرف, نکند بلکه اساس خلقت و جایگاه دنیا را در صحنه گیتی بشناسد و پس از آن مقام عالی انسانیت را که می تواند کسب نماید را بفهمد.
2- عدم ارتکاب معصیت: یکی از پیامدهای عزت نفس در آدمی عدم انجام معصیت است. "من کرمت نفسه لا یهنها بالمعصیه". آن کس که بزرگی و کرامت نفس خود را باور دارد هرگز با پلیدی گناه, پست و موهونش نمی سازد. انسان اگر احساس شخصیت کرد, احساس عزت در او بود, اگر این احساس با معرفت قلبی و یقینی بودد, خود را از اطاعت خدا دور نمی کند و به سرپیچی از فمان خدا دست نمی زند. اصولاً یکی از علت های انجام گناه, احساس بی ارزشی, پوچی و ذلت نفس می باشد از زمینه های روانی گناه, تحقیر, حقارت و کوچکی نفس انسان است و انسان مکرم با شناخت شان خود, دست به گناه نمی زند.
حضرت علی (ع) در این مورد می فرماید: " من شرفت نفسه نزهها عن زله المطالب" کسانیکه شرافت نفسانی دارند دامن خود را به خواهش های پست آلوده نمی کنند.
3- خوار و موهن بودن شهوات نزد انسان های با کرامت: در نهج البلاغه علی (ع) می فرماید:
" من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهوته" کسی که شخصیت و کرامت نفس داشته باشد یعنی نفسش برایش عزت و شرف داشته باشد, شهوات و میل های نفسانی در نظرش خوار و پست و کوچک است این بدان معنی نیست که انسان با عزت اصلاً شهوات نداشته باشد بلکه شهوات در تملک و کنترل او باید باشد و از شرعی به ارضای آنها بپردازد به عبارت دیگر میل ها در کف انسان اسیر باشند نه اینکه انسان اسیر و بندی آنها باشد.
امام هادی (ع) می فرماید: "من هانت علیه نفسه فلا تامن شره" بترس از آدمی که خودش برای خودش قیمت ندارد. آدمی که احساس شرافت و کرامت در خود نمی کند از شر او ایمن مباش (مطهری, 1367, ص 202).
4- انجام اعمال نیک: انسان با کرامت انجام اعمال نیک را بر خود واجب می داند: "الکریم مری مکارم افعاله دنیا علیه یقضیه". علی (ع) می فرماید: در نظر انسان شریف نیکوکاری و حسن عمل دینی است که بر ذمه او ست و خود را به اداء آن موظف می داند.
5- عدم تزلزل در برابر سختی ها: انسان با عزت از روح و نفس مطمئنه ای برخوردار است که مسایل و مشکلات نمی تواند آنها را دچار تزلزل و ناراحتی روحی و روانی گرداند و در اصطلاح روان شناسی آستانه تحمل آنها بالا است و با کوچکترین مشکل از جا در نمی روند و لذا حلم و سعه صدر در قبال مشکلات و بالا بردن آستانه تحمل در برابر مشکلات در سایه عزت نفس حاصل می شود
وب خوبی دارید.لذت بردم.به من هم سر بزنید.