از جمله عوامل نورانیت قلب عبارت است از:
1- علم و حکمت :
امام علی (علیه السلام) میفرمایند: «احی قلبک بالموعظه... و نوره بالحکمة؛ دلت را با موعظه زنده گردان... و آن را با حکمت روشنایی بخش» (میزان الحکمة/ ج10/ ح17053)
یکی از مهمترین عوامل نورانیت انسان علم است . در روایت هست که العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء من عباده. علم نوری است که خدای متعال در قلب هر بنده ای که بخواهد می اندازد. همچنین همنشینی با علما در این زمینه موثر است.
چه خوب است که حداقل در هفته یک بار در مجلس سخنرانی علما شرکت کنیم و گوش جان به آیات و احادیث اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) دهیم و قلب خود را از تیرگیهای جهل زدوده، آن را نورانی کنیم.
2- ایمان:
امام علی (علیه السلام) فرمودند: «ان الایمان یبدو لمظة فی القلب کلما ازداد الایمان ازدادت اللمظة؛ ایمان چون نقطه ای سفید در دل پدیدار میشود. هر چه ایمان زیادتر شود آن نقطه بزرگتر میگردد» (همان/ح17054).
انسان میتواند با مطالعه در زمینههای اعتقادی و عمل به آنچه میداند و میآموزد، رفته رفته بر ایمان خود بیافزاید؛ در اینصورت به نورانیت قلب خود افزوده است.
3- یقین:
امام علی (علیه السلام) فرمود: «الیقین نور؛ یقین، نور و روشنایی است» (همان/ ح17055).
«جبرئیل نزد پیامبر (صلی الله علیه و اله) آمد و گفت: ای رسول خدا؛ خداوند تبارک و تعالی مرا با هدیهای به سوی تو فرستاده که پیش از تو آن را به هیچکس نداده است. رسول خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: آن هدیه چیست؟ جبرئیل گفت: صبر و بهتر ازن آن... رسول خدا فرمود: گفتم تفسیر یقین چیست؟
گفت: شخصی که یقین دارد، برای خدا چنان کار میکند که گویی او را میبیند؛ زیرا اگر او خدا را نمیبیند، خدا که او را میبیند و به یقین میداند که آنچه به او رسیده، نمیشد که برسد و آنچه به او نرسیده، امکان نداشت که برسد...
4- اندیشیدن و گریستن
کسی که بخشی از روز خود را به تفکر در آیات انفسی و آفاقی بپردازد، و در خلوت خود بر گناهان خویش و از خوف خداوند بگرید، صفای دل یافته، قلبش نورانی میشود.
امام صادق (علیه السلام) میفرمایند: «روشنایی دل را جستم و آن را در اندیشیدن و گریستن یافتم...» (همان/ ج13/ ح20833).
گریه از ترس و عشق به خداوند و ائمه اطهار ع به خصوص گریه برای سالار شهیدان حضرت حسین ع از منابع نورانیت انسان است.
5- خواندن نماز، بویژه شب
پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) فرمودند: «الصلاة نور؛ نماز نور است». و حضرت مسیح (علیه السلام) در اندرز به قوم خود فرمودند: «حقیقتی را به شما بگویم، خوشا به حال آنان که شب را به عبادت گذرانند. اینانند کسانی که روشنایی همیشگی را به دست میآورند؛ زیرا که در تاریکی شب برمیخیزند. (همان/ ح20836)
خواندن نماز شب حتی چهرهی ظاهر انسان را نورانی میکند! امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «نماز شب چهره را سفید و نورانی میکند، نماز شب انسان را خوشبو میکند، نماز شب روزی میآورد». (همان/ ج7/ ح10763)
6- کمحرفی
امام علی (علیه السلام) فرمودند: «بسیار خموشی گزین تا اندیشهات بارور شود و دلت روشنایی گیرد و مردم از دست تو در امان مانند». (همان/ ح20837)
7- اعتقاد و باور به یگانگی خداوند و رسالت حضرت رسول (صلی الله علیه و اله) و معاد؛ اینکه همهی خوبیها را از خداوند بداند و در هنگام گناه، استغفار کند.
پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: چهار چیز است که هر کس داشته باشد در نور اعظم خدا غوطهور باشد: کسی که نگهبان کارش، شهادت دادن به این باشد که معبودی جز خدا نیست و من فرستادهی خدا هستم و کسی که هرگاه مصیبتی به او رسد، گوید: انا لله و انا الیه راجعون و کسی که هرگاه به خیر و نعمتی دست یابد، گوید: الحمد لله رب العالمین و کسی که هرگاه گناه و خطایی کند، گوید: استغفر الله و اتوب الیه
8- وضو نور است. در روایات داریم که وضو گرفتن باعث نورانیت می شود و دائم الوضو بودن در این زمینه بسیار موثر است و حتی داریم که وضو علی الوضو نور علی نور. یعنی کسی که وضو دارد و روی آن دوباره وضو می گیرد این کار او نوری بر نور دیگر است.
9- منبع نور خدای متعال است و ذکر و یاد خدا و عبادت و انس با او بزرگترین عامل نورانیت قلب انسان می باشد. لذاتوصیه میکنیم سعی کنید دائمالوضو باشید و به نماز –بویژه نماز شب- و تلاوت قرآن اهمیت دهید زیرا همهی عبادات نورند و همنشینی با آنها موجب نورانیت قلب میشود. تداوم در خواند سوره توحید و کم خوری و زیاد رفتن به مساجد و نماز جماعت خواندن ، روزه گرفتن و استغفار کردن به خصوص در سحر ها از عوامل دیگر نورانیت قلب انسان است.
عوامل نورانی شدن قلب چیست؟