درمان زنگارهای قلب
ثم قست قلوبکم من بعد ذلک فهی کالحجارة او اشد قسوة (1) پس دلهای شما بعد از این (واقعه) سخت گردید همانند سنگ یا سخت تر از آن.
هر یک از اعضا و جوارح انسان , به علتهای مختلف دچار آسیب و بیماری می گردد و اگر کسی خواهان سلامتی باشد می بایست از عواملی که موجب بیماری وی می گردد , اجتناب کند .
قلب انسان (مقصود قلب صنوبری شکل نیست) که کانون حب و بغض وی می باشد نیز با علل گوناگون , دچار زنگار و قساوت می شود که در آیات و احادیث به آنها اشاره شده است .
از جمله آن عوامل می توان به فزونی گناهان , طولانی شدن آرزوها , ترک عبادت , فراموشی مرگ , زیاده گویی و…. اشاره کرد ؛ لذاجهت اختصار در کلام تنها به یک مورد در احادیث اشاره می کنیم .
پیامبر خدا صلی الله علیه و اله می فرمایند : ترک عبادت , دل را سخت می کند . رها کردن یاد خدا , جان را می میراند.(2)
بی شک با از میان برداشتن هر یک از این عوامل دریچه ای از نور به قلب انسان باز خواهد شد. داشتن تقوی , که همان ترک گناه و عمل به واجب است , از جمله داروهای مهم , برای شفای قلب است .
امام علی علیه السلام می فرمایند : همانا پروای از خدا (داشتن تقوی ) داروی درد قلوب شماست و بینا کننده ی کوری دلهایتان و شفا بخش بیماری جسم هایتان و درست کننده ی تباهی سینه هایتان و پاک کننده ی آلودگی جانهایتان و زداینده ی کوری دیده گانتان .(3)
در روایات رسیده از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام به نکاتی جهت زنده و آباد کردن دل و عوامل صیقل آن , اشاره شده که عبارتند از :
- شنیدن موعظه
گوش انسان , نزدیکترین مجرای ورودی به قلب است , لذا انسان پرهیزکار , از شنیدن هر آنچه که برای قلبش مضر می باشد , نه تنها اجتناب می کند بلکه گوش خود را به شنیدن پند و اندرز عادت می دهد.
حضرت مسیح علیه السلام می فرمایند : ای بنی اسراییل ! مجلسهای (درس) دانشمندان را پر کنید , حتی اگر ( از کثرت ازدحام مجبور شوید ) دو زانو بنشینید ؛ زیرا خداوند , دلهای مرده را با نور حکمت زنده می کند , همچنان که زمین مرده را باران تند , حیات می بخشد . (4)
- تلاوت قران و یاد خدای تعالی
چه پند و اندرزی بالاتر از آیات قرآن ؟ لذا یکی از نامهای قرآن , ذکر است.
امام علی علیه السلام می فرمایند : خدای سبحان , هیچ کس را به چیزی مانند قرآن اندرز نداده است…..و برای دل , صیقلی جز آن وجود ندارد.(5)
- یاد مرگ
در حدیثی از پیامبر خدا صلی الله علیه و اله وارد شده که فرمودند : همچنانکه آهن اگر آب به آن رسد , زنگ می زند , این دلها نیز زنگار می بندد .عرض شد : صیقل دادن آنها به چیست ؟ فرمود: بسیار به یاد مرگ بودن و تلاوت قرآن .
- اطعام مساکین و دست کشیدن بر سر یتیم
پیامبر صلی الله علیه و اله به مردمی که از سخت دلی خود نزد آن حضرت شکوه کرده فرمود : اگر می خواهی دلت نرم شود , مستمند را اطعام کن و بر سر یتیم دست نوازش بکش . (6)
- گریه کردن از خوف خدا
و نیز حضرت فرمودند : دلهای خود را به رقت , خو دهید و زیاد بیاندیشید و از خوف خدا بسیار بگریید . (7)
- استغفار
امام صادق علیه السلام : دلها نیز ,همچون مس , زنگار می بندد , پس آنها را با استغفار صیقل دهید .(8)
شما پرسشگر عزیز می توانید برای اطلاع بیشتر به جلد 10 میزان الحکمه که احادیث آن , توسط حجة الاسلام محمدی ری شهری جمع آوری شده است , مراجعه فرمایید .
پیروز باشید.
(1) سوره بقره / 74
(2) میزان الحکمه / ج10 / ص 5004
(3) میزان الحکمه / ج10 / ص 5008
(4) میزان الحکمه / ج10 / ص 5010
(5) میزان الحکمه / ج10 / ص 5012
(6) میزان الحکمه / ج10 / ص 5012
(7) میزان الحکمه / ج10 / ص 5012
(8) میزان الحکمه / ج10 / ص 5012
خیلی خوب بود.